گويش ها ، واژه ها و لهجه هاي محلي و بومي شهرستا ن بافت (3)
 
اوقات فراغت تابستان در بافت
* حالا هي سر چِنگو بشين و غرغر كن كه بافت سينما نداره و مَع تابستوني چكار كنم ؟ مث اينه كه فقط سه ماه تعطيلي بايد بري سينما
اي قدر صبح ها تا لنگ ظار نخواب ، بلند شو مثل قديما برو با بچا همسايه لِپَر بازي كن ،گو چفته ، گوقار يا گومرزنگو بازي كن
ظهرها برو گُلم مهدي آباد يا بُندرآسياب جفته ، آب تني كن
اي قدر هم با اي دوشاخت سنگ به طرف چغوك ها پرت نكن ، يه وخ مي زني تو چشم چار مردم ، اووَخ ديه بيا و سيل كن ، گِل بيارو گِل اشترو درست كن
حرفامو شنفتي ، يا حواست تو سينمايه ، يجور سينما سينما مي زنه ، كه آدم اگه نشناسش ، فكر مي كنه بيك ايمانوردي يا بهروز وثوقه
* بله ، حرفاتو شنيدم ننه ، حالا همينم مونده ، مث قديما بيام سنگ شيشو يا آندوخت پوراندوخت بازي كنم، ننه اي بازي هايي كه تو مي گي، دي قديمي شده ، حالا همه پلي استيشن بازي مي كنن ، اووخ تو به من مي گي بيا برو چپل بازي ، لپَربازي يا چم فهمم گوچفته
اصلاً ننه بلند شو بيا با من بريم گوقار ، ببينم چطور بايد گوقار بازي كنم ، تازه بابام هم يادش رفته چطور گوقار بازي كنه تا به من برسه
* ننه : آخه ! بچه ، اشكمت سفره سگا بشه ،كله مورچه خورده اي ، كه اي قدر وِر مي زني ، گوقار بچه مردينا بازي مي كنن ، مع بيام با تو گوقار بازي كنم؟
حالا اگه مي گفتي : بيا سنگ شيشو بازي كنيم ، باز حرفي
* خيلي خوب ! ننه بيا سنگ شيشو بازي كنيم ، ببينم تو سنگ شيشو بلد هستي
* بله كه بلدم ، سنگ شيشو چند جور مي شه بازي كرد : پنج تائيو ، 12 تائيو و...
يه وَر دار ، دو وَردار ، سه وَردار ...پنج وَردار ، سرش ، بُنش ،غنچ
* ننه كُپ يادت رفت.
كُپ تو سرت بخوره ، كه اي قدر با من كَل كَل نكني.
* مع مي دونستم ننه ، تا دو كلمه حرف حساب با تو بزنم ، شروع مي كني به نفرين كردن، خدا شانس بده بچا مردم مي رن استخر شنا ، اووخ ننم به من مي گه بيا برو گُلم مهدي آباد ، بچا مردم همشون تفنگ بادي دارن ، اووخ ننم به من مي گه با دوشاخت به چغوك ها و كراجيك ها سنگ نزن
كاش لااقل اي دوچرخه ام كِلَخنه نشده بود ، مي رفتم دوچرخه سواري
* ننه : خدا بدادم برسه اگه قرار باشه اي سه ماه تعطيلي هر روز مث سگ دم گوش من كُليس كلُيس بكنه ، سرسام مي گيرم
مع امروز بايد تكليف تو رو با بابات روشن كنم ، اگه قرار باشه هر صبح تا كله مرگت رااز خواب برمي داري ، بياي بري جلو آينه و فُكلت را گُلو مولو بكني يا مث تابلو ماشين رهنما اونارو سيخ بكني و بعدش هم بياي با من از اوقات فراغت حرف بزني ، مع حوصله اي قرتي بازيا رو ندارم .
* ببين ننه ، اَ دوباره عصباني شدي ، اي قدر لولي بازي در نكن ، مع كه حرف بي حساب نمي زنم ، مي گم برا سه ماه تعطيلي مع يه برنامه ريزي بكنين .
* ننه : بلند شو ، بلام تو سرت بخوره ، پدرسگ جِرجِرو ، اَ توش در شدي ، هيچي بهت نمي گم رو باد افتادي و برا من قمل مي شكني ، اوقات فراغت تو کلت بخوره ، نگبت
حتماً دو روز ديگه آهنگ سوسن خانم مي ذاري و به بابات مي گي بيا رَپ برقصيم ، لندهور
* آخه ! ننه چرا عصباني شدي ، مع كه حرف بدي نزدم ، گفتم مع سه ماه تعطيلي چكار كنم ؟
* ننه : دوباره گفت : اوقات فراغت
باشه من يه برنامه برات مي دم ، اووخ جرأت داري اونو اجرا نكن
تيرماه : هرروز تا كله ظهر بخواب و بعد تا نصفه شب فارسي وان نگاه كن
مرداد : هر روز تا كله ظهر بخواب و بعد جومونگ 2 ،3 ،4 ،5 و...نگاه كن
شهريور : هر روز تا كله ظهر بخواب و تكرار فارسي وان و انواع جومونگ را نگاه كن
* باشه ننه فقط يه قولي از طرف بابام به من بده ، مع تا مي خوام فارسي وان نگاه كنم ، بابام مي زنه تو كَلم ،مي گه فارسي وان بدآموزي داره
اووخ ! خودش تا صبح مي شينه فارسي وان نگاه مي كنه ، يه روز ازش پرسيدم ؟ بابا تو كه مي گفتي فارسي وان بدآموزي داره ، پس چرا خودت نگاه مي كني ؟
مي دوني بابا چي گفت : گفت برا تو بدآموزي داره ، ولي برا من پند آموزه ، بابا همش از ويكتوريا حرف مي زنه و مي گه كاش يه مو از خانم ويكتوريا ته كله مادرت بود.
* ننه : بابا گفت ؟ بذار امروز پاش تو اي خونه بذاره ، يه ويكتوريايي نشونش بدم ، كه همراه با تو سه ماه اوقات نقاهت رو بگذرونه
بذار بيايه ، هم چي پُكش رو بسوزونم ، كه ويكتوريا براش زارزار بزنه، كاش تو هم از او پا نگرفته بودي ، پُله ها تو سرت
معني واژه ها :
سر چنگو نشستن : روي دوپا نشستن
غرغركردن : بسيار حرف زدن
مع : من
مث : مثل
اي قدر : اين قدر
لنگ ظار : تا ظهر
لپَربازي : نوعي بازي محلي
گوچفته ، گوقار ، گومرزنگو : انواع بازي هاي محلي
گُلم : بركه ، جاي گودي در مسير آب كه به حالت استخر در آمده باشد
مهدي آباد : نام محلي است در بافت
بُندر آسياب جفته : نام محلي است در بافت
دوشاخ : وسيله اي است كه با چوب دوشاخه ، لاستيك و يك تكه چرم به نام كوش براي پرتاب سنگ ساخته مي شود
چغوك : گنجشك
يه وخ : يك وقت
چشم وچار : چشم
سيل كن : تماشا كن
گل بيارو گل اشترو درست كن : ضرب المثلي است
شنفتي : شنيدي
سنگ شيشو : بازي محلي است
اووخ : آنوقت
چپل بازي : بازي محلي است
چم فهمم : چه مي دانم
اشكمت سفره سگا : نفريني است
كله مورچه خورده اي : پر حرف هستي
غنچ و كپ : اصطلاحاتي است در بازي سنگ شيشو
كَل كَل : سر به سر گذاشتن
كراجيك : نام پرنده اي است
كِلَخنه : خراب ، قراضه
كُليس كُليس كردن : واق واق كردن سگ
سرسام : بيماري عصبي
گولو مولو : مچاله و ورهم ماليده
اَدوباره : از دوباره
لولي بازي : داد و قال و سرو صدا كردن
بلام تو سرت : نفريني است
جِرجِرو :كسي كه زياد حرف مي زند
آتوش در شدي : مغرور شدي
روبادافتادي : مغرور شدي
پُكش رو بسوزونم : نااميدش بكنم
قمل كندن : رقصيدن
پُله تو سرت : نفريني است ، خاك بر سرت
پا نگرفته بودي : بدنيا نيامده بودي
لندهور : بدقواره
عکس مربوط به ورودی شهرستان بافت می باشد
                                                                حمید هرندی
اين نوشته در شماره ۹۹ به تاريخ ۲۹/۴/۸۹ در روزنامه آواي بافت به قلم اينجانب درج شد
 اينطور غريبانه به من نگاه مكن ،
	  اينطور غريبانه به من نگاه مكن ،